Bodhidharma

พระโพธิธรรม (สันสกฤต: โพธิธรฺม, เทวนาครี बोधिधर्म; อักษรโรมัน (NLAC): bōdhidharma; จีน: 菩提達摩, พินอิน: Pútídámó , Dámó; เวด-จิลส์ : Tamo; ญี่ปุ่น : ダルマ ดะรุมะ; เวียดนาม: Bồ-đề-đạt-ma) แต่ในนิยายกำลังภายในเรียก ตักม้อ หรือ ตั๊กม้อ เป็นพระภิกษุในพุทธศาสนา นิกายมหายาน มีประวัติไม่ชัดเจนนัก แต่เชื่อกันว่ามีตัวตนอยู่จริง และเป็นผู้สถาปนาวัดเส้าหลิน ในจีน ทั้งยังได้เผยแพร่วิชามวยจีนในหมู่พระเณรของวัดเส้าหลิน จนมีชื่อเสียงมาจวบจนทุกวันนี้
ตำนานระบุว่า ท่านเกิดเมื่อราว พ.ศ. 520 เดิมเป็นพระราชโอรสองค์ที่ 3 ของพระเจ้าแผ่นดิน แคว้นคันธารราช ประเทศอินเดีย ใกล้เมืองมัทราสในปัจจุบัน มีนัยน์ตาสีฟ้า ตั้งแต่พระชนอายุยังเยาว์ ทรงปราดเปรื่องและแตกฉานในคัมภีร์ของทุก ๆ ศาสนา ตลอดจนวรรณคดี อักษรศาสตร์โบราณ นับเป็นปราชญ์เอกแห่งยุค
เมื่อพระบิดาสิ้นพระชนม์ พระองค์สามารถนั่งฌานสมาบัติชั้นสูง อยู่เบื้องพระบรมศพของพระบิดานานตลอดถึง 7 วัน หลังจากนั้น จึงไปศึกษาแสวงธรรมอยู่กับพระปรัชญาตาระเถระ ผู้เป็นพระสังฆปรินายกองค์ที่ 27 และเป็นพระธรรมทูต เดินทางไปเมืองจีน เมื่อราว ค.ศ. 526 ได้เดินทางไปยังเมืองกวางตุ้งของจีน เข้าเฝ้าจักรพรรดิอู่ตี้ และไม่นานต่อมาได้ก่อตั้งอารามขึ้นในเมืองลั่วหยาง และใช้เวลาปฏิบัติวิปัสนากรรมฐานถึง 9 ปีในการเพ่งผนังถ้ำ
ฝ่ายมหายาน ถือว่าพระโพธิธรรมเป็นพระมหาเถระองค์ที่ 28 ที่สืบสายโดยตรงมาจากพระพุทธเจ้า และยังเป็นผู้สถาปนานิกายเซนขึ้นด้วย และเนื่องจากคำสอนของท่านจะเน้นไปที่การเข้าฌาน แนวทางคำสอนของท่านจึงมักจะเรียกกันว่า ฌาน (สันสกฤต : [ธฺยาน] ध्यान : dhyan ) ในภาษาจีนเรียกว่า 'ฉาน' และภาษาญี่ปุ่นว่า 'เซน'

ประวัติชีวิตของท่านมักจะถือเป็นตำนาน เช่น บางตำนานหนึ่งเล่าว่า ท่านได้ตัดหนังตาทิ้ง เนื่องจากโมโหที่เผลอหลับไปขณะทำสมาธิ เมื่อหนังตานั้นตกถึงพื้น ก็เติบโตกลายเป็นต้นชา และตำนานยังเล่าต่อว่า ด้วยเหตุดังกล่าวภิกษุนิกายเซนจึงนิยมดื่มน้ำชา เพราะจะได้ไม่ง่วงเวลาทำสมาธิ
ท่านมรณภาพเมื่อ พ.ศ. 1079 และมีการสร้างสถูปขึ้นในเมืองเหอหนาน ภายหลังรัชสมัยจักรพรรดิไท่จง ในราชวงศ์ถัง

Bodhidharma (c. early 5th century CE) was the Buddhist monk traditionally credited as the transmitter of Zen to China.
Very little contemporary biographical information on Bodhidharma is extant, and subsequent accounts became layered with legend, but most accounts agree that he was South Indian Tamilian and was a Pallava prince from the kingdom of Kanchipuram, the third son of King Sugandha. Bodhidharma left the kindgom after becoming a Buddhist monk and travelled to Southern China and subsequently relocated northwards. The accounts differ on the date of his arrival, with one early account claiming that he arrived during the Liú Sòng Dynasty (420–479) and later accounts dating his arrival to the Liáng Dynasty (502–557). Bodhidharma was primarily active in the lands of the Northern Wèi Dynasty (386–534).

Contemporary accounts
There are two known extant accounts written by contemporaries of Bodhidharma.
Yáng Xuànzhī

A Dehua ware porcelain statuette of Bodhidharma, from the late Ming Dynasty, 17th century

The Record of the Buddhist Monasteries of Luoyang (洛陽伽藍記 Luòyáng Qiélánjì), was compiled in 547 by Yáng Xuànzhī, a writer and translator of Mahāyāna Buddhist texts into the Chinese language.
At that time there was a monk of the Western Region named Bodhidharma, a Persian Central Asian. He traveled from the wild borderlands to China. Seeing the golden disks [on the pole on top of Yung-ning's stupa] reflecting in the sun, the rays of light illuminating the surface of the clouds, the jewel-bells on the stupa blowing in the wind, the echoes reverberating beyond the heavens, he sang its praises. He exclaimed: "Truly this is the work of spirits." He said: "I am 150 years old, and I have passed through numerous countries. There is virtually no country I have not visited. But even in India there is nothing comparable to the pure beauty of this monastery. Even the distant Buddha realms lack this." He chanted homage and placed his palms together in salutation for days on end.

Meditation
Tanlin, in the preface to Two Entrances and Four Acts, and Daoxuan, in the Further Biographies of Eminent Monks, mention a practice of Bodhidharma's termed "wall-gazing" (壁觀 bìguān). Both Tanlin and Daoxuan associate this "wall-gazing" with "quieting [the] mind"(安心 ān xīn). Elsewhere, Daoxuan also states: "The merits of Mahāyāna wall-gazing are the highest".These are the first mentions in the historical record of what may be a type of meditation being ascribed to Bodhidharma.

In the Two Entrances and Four Acts, traditionally attributed to Bodhidharma, the term "wall-gazing" also appears:
Those who turn from delusion back to reality, who meditate on walls, the absence of self and other, the oneness of mortal and sage, and who remain unmoved even by scriptures are in complete and unspoken agreement with reason.
Exactly what sort of practice Bodhidharma's "wall-gazing" was remains uncertain. Nearly all accounts have treated it either as an undefined variety of meditation, as Daoxuan and Dumoulin,or as a variety of seated meditation akin to the zazen (坐禪; Chinese: zuòchán) that later became a defining characteristic of Chán; the latter interpretation is particularly common among those working from a Chán standpoint.There have also, however, been interpretations of "wall-gazing" as a non-meditative phenomenon.
The Laṅkāvatāra Sūtra
The Laṅkāvatāra Sūtra, one of the Mahāyāna Buddhist sūtras, is a highly "difficult and obscure" text whose basic thrust is to emphasize "the inner enlightenment that does away with all duality and is raised above all distinctions".It is among the first and most important texts in the Yogācāra, or "Consciousness-only", school of Mahāyāna Buddhism.
One of the recurrent emphases in the Laṅkāvatāra Sūtra is a lack of reliance on words to effectively express reality:
If, Mahamati, you say that because of the reality of words the objects are, this talk lacks in sense. Words are not known in all the Buddha-lands; words, Mahamati, are an artificial creation. In some Buddha-lands ideas are indicated by looking steadily, in others by gestures, in still others by a frown, by the movement of the eyes, by laughing, by yawning, or by the clearing of the throat, or by recollection, or by trembling.
In contrast to the ineffectiveness of words, the sūtra instead stresses the importance of the "self-realization" that is "attained by noble wisdom"and occurs "when one has an insight into reality as it is":"The truth is the state of self-realization and is beyond categories of discrimination".The sūtra goes on to outline the ultimate effects of an experience of self-realization:
[The Bodhisattva] will become thoroughly conversant with the noble truth of self-realization, will become a perfect master of his own mind, will conduct himself without effort, will be like a gem reflecting a variety of colours, will be able to assume the body of transformation, will be able to enter into the subtle minds of all beings, and, because of his firm belief in the truth of Mind-only, will, by gradually ascending the stages, become established in Buddhahood.
One of the fundamental Chán texts attributed to Bodhidharma is a four-line stanza whose first two verses echo the Laṅkāvatāra Sūtra's disdain for words and whose second two verses stress the importance of the insight into reality achieved through "self-realization":
A special transmission outside the scriptures,Not founded upon words and letters;By pointing directly to [one's] mindIt lets one see into [one's own true] nature and [thus] attain Buddhahood.
The stanza, in fact, is not Bodhidharma's, but rather dates to the year 1108. Nonetheless, there are earlier texts which explicitly associate Bodhidharma with the Laṅkāvatāra Sūtra. Daoxuan, for example, in a late recension of his biography of Bodhidharma's successor Huike, has the sūtra as a basic and important element of the teachings passed down by Bodhidharma:
In the beginning Dhyana Master Bodhidharma took the four-roll Laṅkā Sūtra, handed it over to Huike, and said: "When I examine the land of China, it is clear that there is only this sutra. If you rely on it to practice, you will be able to cross over the world.
Another early text, the Record of the Masters and Disciples of the Laṅkāvatāra Sūtra (楞伽師資記 Léngqié shīzī jì) of Jìngjué (淨覺; 683–750), also mentions Bodhidharma in relation to this text. Jingjue's account also makes explicit mention of "sitting meditation", or zazen:
For all those who sat in meditation, Master Bodhi[dharma] also offered expositions of the main portions of the Laṅkāvatāra Sūtra, which are collected in a volume of twelve or thirteen pages,bearing the title of Teaching of [Bodhi-]Dharma.
In other early texts, the school that would later become known as Chán is sometimes referred to as the "Laṅkāvatāra school" (楞伽宗 Léngqié zōng).